Hayatın tuzu: Bir zamanlar, tahta oymacılığıyla uğraşan, hayatın sadece yüzeyinde kalmayıp, hakikatlerini de hissetmeyi beceren yaşlı bir usta yaşardı. Bu ustanın, her şeyden şikayet eden bir çırağı vardı. Çırak başına gelen en küçük sıkıntıdan bile şikayet ediyordu. Hayat onun için sanki sırf kötülüklerden, sıkıntılardan ve mutsuzluklardan ibaretti.
Ustası bir gün çırağı tuz almaya gönderdi. Âdeti olduğu üzere, çırak söylene söylene denilen şeyi yaptı. Döndüğünde "Şimdi tuzun ne gereği vardı?" gibisinden bir edayla tuzu ustasının önüne koydu.
Usta, ona şimdi bir avuç tuzu bir bardak suya döküp karıştırmasını söyledi. Çırak yine suratı asık bir şekilde söyleneni yaptı. Usta "Şimdi de o suyu iç" diye emretti. Çırak, önce kaşlarını çattı. Bir bardak tuzlu suyu içmesini nasıl isterdi ki ustası? Ama ona olan saygısından, zorlanarak da olsa bardaktan bir yudum aldı, almasıyla suyu tükürmesi bir oldu. <
Amaçlı olarak yapılacak not alma işi, öğrencinin belirli ilke ve kuralları çok iyi bilmesini gerektirir. Bu alt bölümde bunlardan konunun ve ortamın tanınması, etkililiğin sağlanması, dikkatin toplanması, bilgilerin sıraya konulması ve yazma biçimini belirleme üzerinde durulmaktadır. Konunun ve Ortamın Tanınması İşe yarar bir not alma, konu hakkında ön bilgiye sahip olmayı gerektirir. Söylenen ya da okunan her şey not alana yeni gelirse alınan notların düzenliliği ve anlaşılırlığı kolay sağlanamaz. Bu nedenle, olanaklar ölçüsünde not alınacak konuyu daha önceden tanımak -yani, konuya ilişkin kaba da olsa ön bilgi toplamak- not almada ana düşüncelerin saptanmasını ve dikkatin konuya verilmesini kolaylaştıracaktır. Yazarın ya da öğretmenin, anlatım biçimini bilmek de not albayı kolaylaştırır. Kimi öğretmenler konulan olduğundan daha karmaşık, hızlı ya da soyut kavramlarla anlatmaktan hoşlanırlar. Öğrenci, öğretmenin anlatım özelliğini önceden bilirse, not
Etkili dinleme; dinlemeye hazırlanmayı, dikkati konu üzerinde toplamayı ve dinleme amacının belirlenmiş olmasını gerektirir.
Dinleme Hazırlığı
Dinlemede etkililiğin sağlanması için gerekli ön koşullardan birisi, "dinlemeye hazırlanmaktır."
Dinleme hazırlığının iki yönü vardır. Birinci yön, dinlenecek konuya ilişkin ön bilgi sahibi olmak üzere yapılan hazırlıktır.
Öğrencilerin, derste o gün anlatılacak konu için, evlerinde konuyla ilgili bilgi toplamaya yönelik olarak yapacakları hazırlık bu türdendir. Öğrencilerin ilgili konuya (konunun ne olduğuna, özelliklerine, ana düşüncesine, vb) ilişkin ders ve yardımcı ders kitaplarından yararlanarak ya da harita, resim, çizelge, vb. inceleyerek yahut gözlem ve görüşme yoluyla elde edecekleri ön bilgileri; dinleme anında, konu üzerine dikkatlerini toplamayı kolaylaştırır. Bu yol öğrenc
Okulda yapılan öğretimde, öğrencinin zamanının çoğu dinlemeyle geçmektedir. Dinleme yalnız okulda değil; toplumsal yaşamın her alanında aynı oranda geçerli bir etkinlik türüdür. Gerçekten de bireyin günlük yaşantısı içinde yer alan etkinliklerin önemli bir bölümü dinlemeye ilişkindir. Bu bölümde; öğrenme ve dinleme kavramları arasındaki ilişki, dinlemede etkililiği sağlama yolları ve dinlenenlerden not alma konuları üzerinde durulmaktadır. • Bir ders ortamında anlatılan konuyu dinlerken, nasıl bir dinleme yöntemi İzlersiniz? Düşününüz. • Size göre iyi bir dinleyici olmanın başlıca koşulları nelerdir? Listelemeye çalışınız. • Bir başkasını dinlerken, onun konuşmasını bitirmesini beklemeden kestiğiniz anlar oluyor mu? Bu tip bir davranışı nasıl değerlendiriyorsunuz? • Herhangi bir konuşmayı dinlerken dikkatinizin dağıldığı anlar oluyor mu? Dikkatiniz dağıldığında ne yapıyorsunu
Öğrenme, niteliği gereği, bireyin organsal ve zihinsel canlılığını öngören devimsel (dinamik) bir süreçtir. Bu yönüyle, etkili bir öğrenme, öğrenilenlerin kalıcılığı ile kendisini göstermekte ve öğrenilen her hangi bir bilginin yeri geldikçe çeşitli durum ve koşullar için uyarlanarak kullanılabilmesini gerekli kılmaktadır.
Bu bölümde; bellek ve belleğin güçlendirilmesi ile öğrenme ve anımsamayı kolaylaştırma konuları üzerinde durulmaktadır.
• Öğrenmeniz gereken ve size karmaşık gelen uzunca bir metni çalışırken, izlediğiniz çalışma yöntemi nasıldır?
• "Yetersiz bellek değil, eğitilmemiş bellek vardır" sözünden ne anlıyorsunuz?
• Yeni öğrendiğiniz bir konuyu unutmamak için ne tür eylemlerde bulunuyorsunuz?
• Öğrendikler
Genelde siz bir kişiyi ikna etmeye çalıştığınızda, birden fazla olası eylem seçeneği mevcuttur. Dolayısıyla çoğu vakada, diğer kişiyi ihtiyaç uçurumunu kapatmak için yollar irdelemeye dahil etmeyi isteyeceksiniz. Eğer onlar çözümü yaratmak için yardım ederlerse, sizin tek yanlı bir plan yaratmanız ve çözümünüzü onlara "dayatmanıza" kıyasla bunu yerleştirmeye çok daha fazla kendilerini adayacaklardır. Örneğin, eğer siz bir emlak satış uzmanıysanız, bir ailenin yaşamsal zorunluluklarım karşılayan büyük bir ev bulabilirsiniz. Fakat bu okulların niteliği ya da alışveriş merkezlerine yakınlık açısından onların kriterine uymayabilir. Ya da siz tüm kriterleri karşılayabilirsiniz -okul ve alışveriş yerleri dahil - fakat doğru fiyatı belirleyemezsiniz. Müşterilerinizle işbirliği sayesinde kendi önceliklerini detaylarıyla bildirmelerini bu faktörlerden hangisinin planları için en önemlisi olduğunu söylemelerini sağlayabilirsiniz. Eğer siz fakir bir mahallede yardım için gönüll
Ders, konferans ya da radyo, TV gibi yayın araçlarında yapılan konuşmalardan not alma yoğun bir dikkati gerektirir. Anlatılanların çabucak kavranması ve ana düşüncelerinin saptanarak, buradan yan düşüncelere ulaşılabilmesi için konuşmayı titizlikle dinlemek ve bu dinleme sırasında da gerekli saptamaları yapmak zorunludur. Kısaca, not alma öncesinde ve sırasında dinleme, edilgin değil; etkin olmalı ve yazarken öğrencinin kafasında kimi soru işaretlerine yer kalmamalıdır. Dinlemede dikkat o denli konuya verilmelidir ki; önce konuşulanlar anlaşılmalı, çağrışımlar yapılmalı ve sonra da hükümler vererek sorular sorulmalı ve hepsinden sonra da bir düşünce bütünlüğüne varılmalıdır. Böylece; konuşanın yöntemi, amacı, yeni bir düşüncenin ne zaman ileri sürüldüğü, kolayca ve başka bir uyarıcıya gerek duyulmadan anlaşılabilmelidir. Bundan sonra öğrenilenleri yazma ise, çok uzun bir süre almadan, ders arasında verilen küçük dinlenme aralarından ya da yazma için bırakılan süreler