Öğrencinin kendisini konuya vermesinde, ona karşı merak duymasının ayrı bir önemi vardır. Gerçekte merak, dikkati toplamayı sağlayan itici güçtür. Bir şey ancak merak edildiği oranda öğrenilebilir. Sevdiğimiz bir işe, "kolayca" kendimizi vermemize karşın; sevmediğimiz bir işe, neden kendimizi veremediğimizi hiç düşündünüz mü? Bunun nedeni, merakla ilgilidir. Sevdiğimiz işler her zaman daha çok merak duyduğumuz, ilgimizi çeken işlerdir. Örneği"/ bir romanın sonuna kadar okunmasını sağlayan meraktır. Merak, konuya karşı ilgi uyandırır ve böylece de dikkatin konu üzerinde toplanmasını kolaylaştırır. Konuya karşı içsel bir merak uyandırmak için ne yapılmalıdır? Bunun için türlü yollar denenebilir. Kimi zaman, üzerinde çalışılacak konu yeterince tanınmıyor olabilir. Bu durumda konuyu tanımak amacı ile ön bilgiler toplamak merak için yeterli sayılabilir. Ancak, en etkili yöntem; öğrencinin konuya ilişkin, kendisine sorular sormasıdır. Bu amaçla, okuduğunuz bir metin
Dikkati konu üstünde toplama, kendi başına kazanılacak bir alışkanlık değildir. Bu, aynı zamanda, bir çok alışkanlığın kazanılmış olmasını gerektirir. Bu alışkanlıklardan birisi de planlı çalışmadır. Planlı çalışma, dikkatin konuya toplanmasına yardımcı olan bir alışkanlıktır. Planlı çalışma yoluyla öğrenci konuya kendisini daha kolayca verdiği gibi, dikkatinin hemen dağılması da önlenerek çalışmada etkililik süresi artırılır. Sistemli çalışmada, çalışma planları hazırlanırken, dikkatin konu üzerine kolayca toplanmasına yardımcı olabilecek noktaların göz önünde bulundurulması gerekir. Bunun için öğrencinin, ders çalışmayı her zaman günün aynı saatlerinde ve aynı yerde sürdürmesi; çalışma saatlerini arkadaşlarının sokakta oynadıkları saatlere denk getirmemesi ve çalışılacak aynı tür konular arasına farklı özellikteki konuları koyması, çalışmada dikkat için zorunlu gereklerdir. Belirtilen özellikler dikkate alınarak hazırlanacak çalışma planlarının uygulanması öğrenciy
Öğrencinin yaptığı çalışmaya kendini vermesi, her şeyden önce, o işin üstesinden geleceği konusunda kendisine güvenmesini gerektirir. Yetersizlik duyguları içindeki bir öğrencinin, başarı sağlamak için, dikkatli bir çalışma ortamı içinde bulunması güçtür. Bu yönüyle, verimli çalışmada öğrencinin kendine güvenmesinin önemi hiçbir koşulda yadsınamaz. Güven eksikliği olan bir öğrencinin, yapacağı işte kendine güven duymasının en iyi yolu, o işi başaracağına kendisini inandırmasıdır. Bunun için kişinin kendine güven sağlayabilecek kadar küçük, ancak etkili kimi çareler araştırıp bulması gerekir.
Böylesi bir kişinin, örneğin aynı konuda daha önce sağladığı bir başarısını düşünmesi ya da yapacağı çalışmayla elde edilecek sonucu bir an için düşlemesi, vb. biçimdeki iç telkinler yararlı olabilirler.
Öğrenmenin temeli, dikkatin konu üstüne toplanmasına dayandığına göre; konuya kendini ve
Not alma, bir konuyla ilgili bilgilerin özetlenerek ileride kullanılmak amacıyla belli bir yere yazılması işlemidir. Etkili öğrenmede not almanın ve alınan notlardan yararlanmanın öteki öğrenme araçlarından farklı ve özel bir önemi vardır. Bu bölümde; not almanın gereği, önemi ve not alma türleri ile not alma ilke ve kuralları, not alma biçimleri, alınan notlardan yararlanma ve notların saklanması konulan üzerinde durulmaktadır. • Okuduklarınızdan, gördüklerinizden, duyduklarınızdan ya da düşündüklerinizden not alır mısınız? • Not alma, öğrenirken size ne tür kolaylıklar sağlamaktadır? • Aldığınız notları nereye yazıyorsunuz? Bunları daha sonra temize çekiyor musunuz? • Ders sırasında konuşulanlardan not almak için yeterli zamanı bulabiliyor musunuz? Bunun için öğretmenden süre istediğiniz oluyor mu? • Aldığınız notlardan daha çok nerele
İnsanoğlu kendi yaşamının anlamını ve kendi tanımını belirlerken diğer insanlarla olan ilişkilerini de anlamlandırmak durumundadır. Varoluşçu psikologlar kendini gerçekleştiren insanı tanımlarken onun başka insanlar (ötekiler) kavramına fazlasıyla önem verdiğini irdelemişlerdir. Söz gelimi Abraham Maslow, insanın kendini gerçekleştirmesinin bazı tutumlara bağlı olduğunu irdelerken insanın rasyonelliği ile duygu, değer yüklü moral yanını uzlaştırmaktadır. Ona göre kendini gerçekleştirmek en temel gereksinim olup; hoşgörülü olmak, dünyayla bütünleşmek, yetilerinin bilincinde, yaratıcı, aktif ve sorumlu olmak, kendine güven duymak, dünyadan bağımsız olmak, özgür olabilmek, problem görmek, bunları çözümlemek ve mutlu olmak gibi tutumların ateşleyicisidir. Yapılan araştırmalarda bu tutumları geliştirmeyen bireylerde kaygı düzeyinin (anksiyetenin) arttığı görülmüştür.
Okuma anında çevresel olumsuz etkileri en aza indirebilmek gerekir. Okuma sırasında gözler çabuk yorulur. Yorulan gözleri dinlendirmek için, avuç içleri, tam göz yuvarlaklarının üzerine getirilerek; çok bastırmadan ve tam bir karartma oluşturacak biçimde konur. Böylece, göz üzerindeki avuç içi ısısı, gözleri yatıştırarak, bir gevşeme yaratır. Bu uygulamanın başında, karanlıktaki gözlerin önünden ışık panldamalarının geçtiği görülür. Bu panldamalar geçinceye değin gözler aynı durumda kapalı tutulur. Bu biçimde birkaç dakika bekledikten sonra gözler açılarak yeniden okumaya başlanırsa, gevşemiş ve rahatlamış gözlerle okunan metin daha kolay anlaşılacaktır. Gözlerin çabuk yorulmasından sakınmak için elden geldiğince uygun ışık altında okuma yapılmalıdır. Ayrıca: 1. Görme yorgunluğu duyulduğu anda, okuma konusu değiştirilerek, daha kolay bir konu ele alınabilir. 2. Gerek duyulduğunda okurken sık aralarla gözler dinlendi-rilebili
Okunan metnin bulunduğu kitap, dergi, vb. okuyana ait ise, önemli yerlerin üzeri fosforlu ya da altları renkli bir kalemle çizilebilir. Bu çizmenin gerçekten yararlı olabilmesi için, bunların ne amaçla çizildiği ve ne işe yarayacağı konusunda açık bilgiye sahip olmak gerekir. Alt çizme, okuyucuya, zor bir konuyu okurken öğrenilmesi gereken şeylerin daha kolayca öğrenilmesine yardımcı old uğu gibi; bunlann sonradan gözden geçirilmesinde de kolaviık sağlar. Alt çizme, ancak okunan metnin özüyle ve okuma amacı ile ilgili çarpıcı yerlerin görülmesi amaçlanarak yapıldığında yarar sağlar. Yoksa, metnin özüne ve okuyucunun asıl amacına hizmet etmeyen alt çizmeler yararlı olmadığı gibi, daha sonra yapılacak yinelemeler de metnin amacının kaydırılması ve bulunamaması sonucunu doğurabilirler. DERLEYEN... (EDİTÖR) İletişim:[email protected]